Trzecie pod względem liczby mieszkańców hiszpańskie miasto Walencja jest przyjemnym śródziemnomorskim ośrodkiem, które w swoich zabytkach przechowuje pamięć o ponad 2.000 lat historii. Szerokie aleje z palmami i fikusami graniczą ze starym miastem, w którym zachowały się wieże i bramy obronne, kościoły, wąskie uliczki starych sklepów i wystawne gotyckie rezydencje z eleganckimi dziedzińcami. 

Jednakże Walencja chciała również skierować swój wzrok w przyszłość, a najlepszym tego przykładem jest Ciudad de las Artes y las Ciencias (pol. Miasteczko Sztuki i Nauki). Most na starym korycie rzeki Turii – zaprojektowany przez Santiago Calatravę – i Centrum Konferencyjne Normana Fostera to kolejne projekty, które umieściły Walencję w grupie hiszpańskiej awangardy architektonicznej. Proces zmian można również zaobserwować w muzeach oraz w odbudowie dwóch miejskich plaż, El Cabanyal (Las Arenas) i La Malvarrosa, które są połączone z centrum miasta autobusem i tramwajem. Te piaszczyste plaże są wstępem do wspaniałych nadmorskich krajobrazów, które tworzą wybrzeże Walencji, rozpoczynające się na południe od El Saler. 

Walencja jest prowincją o łagodnym klimacie i wspaniałej lekkości, z bogatymi propozycjami gastronomicznymi, kulturalnymi i krajobrazowymi dla turystów szukających morza jak i gór. Na skraju El Saler, Park Naturalny Albufera jest, wraz z sadami nawadnianymi przez Turię, najbardziej rozpoznawalnym krajobrazem Walencji.

Na południu prowincji, 60 kilometrów od stolicy, wyróżnia się Xàtiva, miejsce narodzin sławnych osób i siedziba cennego dziedzictwa artystycznego.

Stare Miasto

Katedra z ośmioboczną gotycką dzwonnicą – słynnym Miguelete – jest obowiązkowym punktem wyjścia do zwiedzania miasta i dobrym podsumowaniem jego historii. 

Katedra została zbudowana w 1262 roku na fundamentach fenickiego sanktuarium, rzymskiej świątyni Diany, kościoła wizygockiego i arabskiego meczetu. Kolejne powiększenia i reformy nadawały jej szeroki wachlarz stylów: jeden z nich jest romański, a drugi, drzwi Apostołów, jest gotycki, podobnie jak kaplica Świętego Kielicha. Tuż obok znajduje się Muzeum Katedralne, w którym prezentowane są obrazy pierwotnych artystów z Walencji, rzeźby z Benlliure i cenne dzieła sztuki sakralnej. Portal dels Apóstols – gdzie w każdy czwartek spotyka się Trybunał Wodny, instytucja średniowiecznego pochodzenia, która rozstrzyga spory związane z dystrybucją wody w sadzie walenckim – otwiera się na Plaza de la Virgen i Bazylikę de los Desamparados, barokową świątynię, w której znajduje się wizerunek patronki, popularnie zwanej Geperudeta – garbata – z powodu jej pochylonej głowy. Na tym terenie znajdują się tak piękne i emblematyczne budowle cywilne jak gotycki pałac Generalitatu (XV-XVI w.), Giełda Jedwabna czy Mercaderes, czyli największy eksponat świetności Walencji w XV w., który został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, a ponadto Dworzec Północny i rynek Główny, utrzymane w stylu modernistycznym. 

Ze starych murów zachowała się tylko brama Valldigna, a także wieże Serranos i Quart, natomiast porozrzucane po całym mieście są inne interesujące zabytki, takie jak gotycki budynek Almudina (XIV-XV w.), dawny miejski magazyn zbożowy, czy Szkoła Patriarchalna (XVI w.), której kościół jest jednym z niewielu hiszpańskich przykładów renesansowej świątyni z freskowanymi murami.

Miasteczko Sztuki i Nauki

Spektakularna, awangardowa architektura charakteryzuje ten wielki kompleks wypoczynkowy i kulturalny, składający się z sześciu głównych części: Hemisfèric, Umbracle, Muzeum Nauki, Oceanogràfic, Palau de les Arts i Agora. 

Hemisfèric był pierwszym z budynków wybudowanych w tym futurystycznym kompleksie. Zaprojektowany przez architekta Santiago Calatravę ma kształt ludzkiego oka i jest jedyną salą w Hiszpanii, w której na olbrzymim ekranie o powierzchni 900 m2 wyświetlane są 3 pokazy audiowizualne z Imax Dome, Planetarium i Laserium. 

Również dzieło Santiago Calatrava, Muzeum Nauk jest kolosalnym budynkiem o powierzchni 42 000 metrów kwadratowych, w którym mieści się największe interaktywne muzeum w Europie związane z działalnością naukową i technologiczną, gdzie publiczność jest zanurzona w różnych dziedzinach, które obejmują szeroki zakres tematów naukowych, od biologii lub fizyki do najbardziej zaawansowanych technologii stosowanych w komunikacji. 

Jeśli chcemy odkryć życie 500 gatunków morskich, naszym miejscem będzie Oceanogràfic, największe akwarium w Europie, składające się z jedenastu budynków czy też podwodnych wież usytuowanych wokół dużego centralnego jeziora. 

Zaangażowanie Miasta Sztuki i Nauki w muzykę i sztuki widowiskowe zmaterializowało się w Palau de les Arts, którego wspaniała architektura jest widoczna z punktu widokowego el Umbracle, który pozwala zwiedzającym zobaczyć cały kompleks architektoniczny. Szósty i ostatni budynek, Agora, to wszechstronna przestrzeń przeznaczona do organizacji różnego rodzaju wydarzeń.

Nowe i stare muzea

Oprócz już wcześniej wymienionych, warto również odwiedzić następujące muzea:

– Narodowe Muzeum Ceramiki. Umieszczone w zaskakującym barokowym pałacu Marqués de Dos Aguas, jest skarbem ponad 5.000 sztuk, z których większość jest produkowana regionalnie (ceramika z Paterny, Manises, Alcora…), od okresu iberyjskiego do współczesności.

– Muzeum Sztuk Pięknych św. Piusa V. Ta solidna galeria sztuki wyróżnia się dużą kolekcją obrazów, uznawaną za jedną z najbogatszych w Hiszpanii. Znajdują się tu obrazy m.in. El Greco, Murillo, Velázqueza, Goya i Sorolli.

– Institut Valencià d’Art Modern (IVAM). W ciągu kilku lat stało się ono jednym z głównych muzeów sztuki współczesnej na świecie. Na stałe eksponuje spuściznę walenckiego rzeźbiarza Julio Gonzáleza i organizuje wystawy czasowe.

– Centrum Kultury La Beneficencia. Casa de Beneficència została zbudowana w 1841 r. na pozostałościach po dawnym klasztorze koronnym. Mieści się w niej Muzeum Prehistoryczne Walencji i Muzeum Etnologiczne, a także Instytut Alfonsa el Magnànim.

– Walencjańskie Muzeum Oświecenia i Nowoczesności. Imponująca budowla sewilskiego architekta Vázqueza Consuegra, stonowana i o dużych zygzakowatych planach, mieści różne sceny, w których przedstawione są kamienie milowe nowoczesności (prasa drukarska, nauka, miasto…). Pokazuje innowacyjne propozycje wystawiennicze, cykle konferencji, projekcje audiowizualne, bibliotekę, centrum studyjne i warsztaty edukacyjne.

– Muzeum Fallero. Dedykowane najsłynniejszym festiwalom w Walencji, wystawia wszystkie figury, które podczas tradycyjnej falla (noc z 19 na 20 marca) nie spłonęły wraz z resztą figurek.

Wybrzeże Walencji

El Saler, długa piaszczysta plaża położona w sosnowym lesie w pobliżu stolicy, ustępuje miejsca najlepszym plażom i kilku najbardziej ruchliwym kurortom na Costa del Azahar, tak nazwanym ze względu na wiele drzew pomarańczowych, które pokrywają tę linię brzegową. Cullera znajduje się w odległości 40 km, przy ujściu rzeki Júcar i u podnóża Złotej Góry, a jego zatoka jest ograniczona od północy przez latarnię morską Cullera. W tym turystycznym miasteczku zachowały się pozostałości XIII-wiecznego zamku. 

Dalej na południe znajduje się Gandía, centrum wspaniałego gaju pomarańczowego nawadnianego przez rzekę Serpis oraz kurort wakacyjny par excellence na wybrzeżu Walencji dzięki swojej rozległej, trzy kilometrowej plaży. Miasto stało się lennem rodziny Borja, lepiej znanym pod włoską nazwą Borgia, gdy kardynał walencki Rodrigo Borja został papieżem jako Aleksander VI. Jego prawnuk i czwarty książę z dynastii, San Francisco de Borja, urodził się w pałacu książęcym w Gandii w 1510 roku. 

Pałac, należący obecnie do jezuitów, został w XVI i XVIII wieku poddany gruntownej renowacji, ale nadal zachowuje gotycki dziedziniec z eleganckimi schodami wejściowymi. Wizyta pozwala na odkrycie wspaniałych sal z malowanymi lub kasetonowymi sklepieniami, kafelkami azulejos i marmoleum. W ostatnim pomieszczeniu złotej galerii znajduje się piękna mozaikowa podłoga z Manises. 

Podczas zwiedzania wybrzeża Walencji nie można pominąć wizyty w historycznym Sagunto (27 km na północ od stolicy), mieście sprzymierzonym z Rzymem i zrabowanym przez Hannibala w 219 r. p.n.e. Ocaleni z oblężenia woleli popełnić samobójstwo niż poddać się kartagińskiemu watażkowi. Rzymianie pozostawili tu teatr z I wieku, którego niesamowita akustyka pozwala dziś na koncerty i przedstawienia, a w zamku można zobaczyć ślady wszystkich cywilizacji, które przechodziły przez Sagunto: Iberyjczyków, Kartagińczyków, Rzymian i Arabów.

Albufera

Na południe od stolicy, oddzielone od morza pasmem przybrzeżnym zwanym Devesa, leży największy obszar słodkiej wody w Hiszpanii, który powstał 6000 lat temu, w wyniku naturalnego spiętrzenia się wód Turi i Jucar. W tym czasie powierzchnia wody wynosiła 30.000 hektarów; w 1911 roku, kiedy to miasto Walencja zakupiło teren, woda została zmniejszona do 3.114 h z powodu naporu pól ryżowych – co opisał Vicente Blasco Ibáñez w swojej powieści ‘Cañas y barro’. To był dopiero początek problemów tego rejonu, ponieważ pomimo najwyższego poziomu ochrony jest on nadal zagrożony presją urbanistyczną. Pomimo tych problemów, Albufera pozostaje jednym z najważniejszych terenów podmokłych w Europie (roi się tu 250 gatunków ptaków, w tym 70.000 kaczek) z zachwycającym krajobrazem. Zwłaszcza jeśli będziemy mieć okazję zobaczyć zachód słońca, przebiegający wzdłuż drogi, która prowadzi wzdłuż piaszczystego pasma Devesa, pomiędzy Morzem Śródziemnym a jeziorem. 

Podążając tą samą drogą, na zjeździe do El Palmar, warto odwiedzić centrum informacyjne Racó de l’Olla, gdzie wykorzystując tereny starego hipodromu Saler, odtworzono różne ekosystemy Albufery: lasy, wydmy i zagajniki. A dalej, na molo El Palmar, można zwieńczyć swoją wizytę przejażdżką łodzią, płynąc wzdłuż trzcin tego majestatycznego jeziora.

Xàtiva

Osadzona w okolicy malowniczej winnicy, drzew cyprysowych i owocowych pokryta równiną typowo śródziemnomorską, Xàtiva szczyci się tym, że jest miastem tysiąca fontann i ojczyzną 400 osobistości, w tym papieży Borgiów – Calixtusa III i Alejandro VI – oraz malarza José Ribery, jednego z głównych przedstawicieli tenebryzmu. Przez wiele lat pracował on w Neapolu, gdzie zmarł w 1652 roku. Włosi, ze względu na jego krótką sylwetkę nazywali go Lo Spagnoletto (Hiszpanek). 

Wąskie uliczki i ciasno upakowane bielone domy tworzą stare miasto, którego od szczytu Vernissy strzeże zamek, w którym zachowało się wszystko, od iberyjskich pozostałości po XIX-wieczne dodatki. To z niego można zobaczyć morze, sad i, wyróżniając się na rustykalnych dachach pokrytych dachówką, główne budynki miasta: gotycki kościół San Feliu (XIII w.), narodowy zabytek, w którym znajduje się cenna kolekcja pierwotnych malarzy z Walencji z XV wieku; kolegiata Santa Maria (XVI w.), w stylu renesansowym, w której znajduje się wspaniały ołtarz Nazarejczyka; a także renesansowy budynek dawnego magazynu zboża, l’Almodí, obecnie siedziba Muzeum Miejskiego, z dziełami m.in. Ribery, Goi i Rusiñola.

Pogoda w Walencji